Heatstroke : सावधान ! उष्माघातामुळे येऊ शकतो हृदयविकाराचा झटका ! शरीरात ‘ही’ लक्षणे दिसली तर लगेच उपचार घ्या…

Heatstroke : सध्या देशात अजूनही कडक उन्हाळा आहे. हवामान खात्याने देखील पुढील पाच दिवस कडक ऊन पडेल असे सांगितले आहे. अशा वेळी तुम्ही घराबाहेर पडाल तर तुम्हाला अनेक आजारांना सामोरे जावे लागू शकते.

या वर्षी देशात उष्माघात होऊन अनेक जण मृत्युमुखी पडले आहेत. यामुळे उन्हात तुम्ही तुमच्या शरीराची काळजी घेणे गरजेचे आहे. सहसा उष्ण हवामानात दीर्घकाळ राहिल्याने किंवा उच्च तापमानात काम केल्यामुळे होतो.

अति उष्णतेमुळे हृदय फेल होणे किंवा हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोकचा धोका देखील वाढतो. हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोक हृदय किंवा मेंदूच्या रक्ताच्या सामान्य प्रवाहात अडथळा आणल्यामुळे होतो. संशोधनानुसार, हृदयविकाराने ग्रस्त असलेल्या रुग्णांना विशेषतः उष्माघाताचा धोका असतो.

उष्ण तापमानाचा हृदय आणि मेंदूवर कसा परिणाम होतो?

उष्ण तापमानाच्या संपर्कात आल्याने हृदयाला जास्त धोका असतो. उष्णतेमुळे हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणालीवर ताण पडू शकतो, ज्यामुळे हृदय अधिक काम करू शकते. उष्ण हवामानात, तुमच्या संपूर्ण शरीराला सामान्य तापमान राखण्यासाठी अधिक मेहनत करावी लागते. यामुळे तुमच्या हृदयावर, फुफ्फुसांवर आणि मूत्रपिंडांवर अतिरिक्त ताण पडतो. उष्माघातामुळे मेंदू आणि इतर महत्त्वाच्या अवयवांनाही सूज येऊ शकते.

उष्माघाताची लक्षणे काय आहेत?

उष्माघाताच्या चिन्हे आणि लक्षणांमध्ये शरीराचे तापमान वाढणे, मानसिक स्थिती किंवा वागणूक बदलणे, मळमळ आणि उलट्या होणे, चक्कर येणे, मूर्च्छा येणे, स्नायू पेटके, उथळ आणि वेगाने श्वास घेणे, पुरळ आणि डोकेदुखी यांचा समावेश होतो. याशिवाय उष्माघातामुळे घोट्यांवरील सूज देखील होऊ शकते.

उपचार काय आहे?

जर तुम्हाला उष्माघात झाला असेल तर डॉक्टर तुम्हाला विविध टेस्ट करायला सांगतात. या व्यतिरिक्त, या प्रकारचे निदान तुमच्या लक्षणांची इतर कारणे देखील शोधू शकते. जाणून घ्या महत्वाच्या चाचण्या…

उष्ण तापमान चाचणी

ही चाचणी तुमच्या शरीराचे मुख्य तापमान तपासण्यासाठी केली जाते. रेक्टल तापमान तोंडी किंवा कपाळाच्या तापमानापेक्षा अधिक अचूक असते. तुमच्या शरीराचे मुख्य तापमान ठरवण्याचा हा सर्वात अचूक मार्ग आहे.

रक्त तपासणी

ही चाचणी तुमच्या रक्तातील किडनी, सीरम इलेक्ट्रोलाइट पातळी तपासण्यासाठी केली जाते.

मूत्र चाचणी

लघवीचा रंग तपासण्यासाठी हे केले जाते. उष्माघातामुळे लघवीतही बदल होऊ शकतात.

या चाचण्यांव्यतिरिक्त, हृदय अपयशाचा धोका पाहण्यासाठी आणि निदान करण्यासाठी ईसीजी आणि इकोकार्डियोग्राफी केली जाते. रुग्णाला स्ट्रोकचा संशय असल्यास, मेंदूचे सीटी स्कॅन किंवा एमआरआय केले पाहिजे.

उपचार

उष्माघाताच्या उपचारात शरीराचे अतिरिक्त तापमान सामान्य पातळीवर आणले जाते. असे केल्याने तुमचे हृदय, मेंदू आणि इतर महत्त्वाच्या अवयवांना आणखी नुकसान होण्यापासून वाचवता येते.

उष्माघाताची लक्षणे आढळल्यास काय करावे?

– उष्माघाताने बाधित व्यक्तीला तात्काळ रुग्णालयात न्या.

– जर ती व्यक्ती शुद्धीत असेल तर त्याला भरपूर पाणी किंवा ओआरएस प्यायला द्या.

– शरीर थंड होण्यासाठी थंड पाण्याने किंवा स्पंजने शरीर थंड करा.

– हायड्रेटेड राहण्यासाठी गोड पदार्थ पिऊ नका किंवा खाऊ नका.

दरम्यान, एखाद्याला उष्माघात झाला आहे असे वाटत असेल तर ताबडतोब उपचार घ्या. ज्यांना हृदयविकाराचा त्रास आहे त्यांनी अति उष्णतेमध्ये बाहेर जाणे टाळावे. उन्हात बाहेर पडण्यापूर्वी पिशवीत पाण्याची बाटली नक्की ठेवा. अशा वेळी तुम्हाला अल्कोहोलचे सेवन पूर्णपणे कमी करावे लागणार आहे.