सरोगसीद्वारे स्त्री किती वेळा आई होऊ शकते ? कायदा काय म्हणतो ते जाणून घ्या

अलीकडेच बॉलिवूड अभिनेत्री प्रियांका चोप्रा आणि अमेरिकन गायक निक जोनास यांनी सरोगसीद्वारे आई-वडील झाल्याची गोड बातमी दिल्यानंतर सर्वत्र याच गोष्टीची चर्चा होत आहे.

प्रियांका चोप्राने स्वतःला जन्म देण्याऐवजी दुसऱ्या महिलेच्या पोटातून किंवा सरोगसीद्वारे मूल प्राप्त केल्यानंतर, भारतातील लोकांनाही हे जाणून घेण्यात रस आहे

की ते देखील जन्म न घेता मुलाचे पालक होऊ शकतात का? भारतात आई आणि वडिलांना स्वतःच्या मुलांना जन्म देण्याचे सर्व अधिकार आहेत आणि आजपर्यंत असे घडत आहे

की कोणतीही आई तिच्या इच्छेनुसार कितीही वेळा आई होऊ शकते, परंतु भारतात सरोगेट मदर बनण्याचे अनेक नियम कायदे आहेत. येथे हे जाणून घेणे देखील महत्त्वाचे आहे

की ज्या महिला सरोगेट माता बनतात. यासह, एखादी महिला किती वेळा सरोगेट मदर बनू शकते? या संदर्भात सेंटर फॉर सायन्स अँड रिसर्चच्या संचालिका आणि भारत सरकारच्या महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाला अनेक वेळा आपल्या शिफारशी आणि अहवाल सादर केलेल्या

डॉ. रंजना कुमारी म्हणतात की सरोगसीद्वारे मूल होणे म्हणजे कोणीतरी ज्या महिलेला मूल होऊ शकत नाही, ती यासाठी सरोगसीचा सहारा घेते. ही एक वैद्यकीय प्रक्रिया आहे ज्यातून सरोगेट आई आणि पालक बनू इच्छिणाऱ्या जोडप्याला जावे लागते.

मात्र, ही वैद्यकीय बाब असण्याबरोबरच त्याचा गैरवापर टाळण्यासाठीही कायदेशीर करण्यात आले आहे. जेणेकरून गर्भ भाड्याने देणाऱ्या आईवर अन्याय होणार नाही आणि इच्छुक दाम्पत्यालाही मूल मिळू शकेल. डॉक्टर रंजना म्हणतात की कायदेशीररित्या भारतातील प्रत्येक महिला सरोगेट मदर होऊ शकत नाही किंवा सरोगसीद्वारे कोणाला ही मूल मिळू शकत नाही.

भारतात व्यावसायिक सरोगसीवर पूर्णपणे बंदी आहे. व्यवसाय म्हणून येथे गर्भ भाड्याने देऊ शकत नाही. आता बंदी असली तरी आर्थिक अडचणींमुळे गरीब महिला सरोगसीचा अवलंब करत असल्याचे यापूर्वी दिसून आले आहे.

केवळ धर्मादाय किंवा सामाजिक हितासाठी सरोगसीद्वारे मुले जन्माला घालण्याची परवानगी आहे. यासोबतच सरोगसीने तेच लोक पालक बनू शकतात, ज्यांना कोणतीही वैद्यकीय समस्या आहे, किंवा स्त्रीला जन्मापासून गर्भाशय नाही किंवा गर्भाशयात कोणतीही समस्या आहे,

गर्भधारणेमुळे महिलेच्या जीवाला धोका आहे, इत्यादी. यासाठी केंद्र सरकार सरोगसी रेग्युलेशन बिल 2021 आणणार आहे. मात्र, त्याची काटेकोरपणे अंमलबजावणी होणे अत्यंत गरजेचे आहे. ही महिला भारतात सरोगेट मदर बनू शकते .

डॉ. सुनीता मित्तल फोर्टिस मेमोरियल रिसर्च इन्स्टिट्यूट, गुडगावच्या संचालिका आणि प्रमुख आणि दिल्ली एम्सच्या प्रसूती आणि स्त्रीरोग विभागाच्या माजी प्रमुख सांगतात की, नियमांनुसार कोणतीही महिला भारतात सरोगेट मदर होऊ शकते.

आर्थिक लाभासाठी अजिबात नाही. सरोगसीसाठी निरोगी स्त्री असणे आवश्यक आहे. महिलेकडे वैद्यकीयदृष्ट्या तंदुरुस्त प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे. दुसरीकडे, जर ती आधीच आई असेल तर ती फक्त तिच्या शेवटच्या आणि तिसऱ्या गर्भधारणेपर्यंत सरोगसी करू शकते.

दुसरीकडे, डॉ. रंजना कुमारी म्हणतात की, नियमांनुसार केवळ त्यांच्या कुटुंबातील किंवा ओळखीची महिलाच सरोगेट मदर बनू शकते आणि त्यासाठी तिला पैसे दिले जाणार नाहीत. ती मदत करण्यासाठी हे करू शकते.

डॉ. सुनीता सांगतात की, आरोग्याच्या अनुषंगाने आरोग्य तज्ज्ञ स्त्रीने जास्तीत जास्त तीन वेळा आई बनण्याची शिफारस केली आहे, मग ती स्वत:च्या मुलांना जन्म देत असेल किंवा सरोगसीद्वारे बाळाला जन्म देत असेल. जर आई आधीच एका मुलाची आई असेल

तर ती सरोगसीद्वारे दोनदा मुलांना जन्म देऊ शकते. जर एखादी व्यक्ती दोन मुलांची आई असेल तर सरोगसीद्वारे एका मुलाचा जन्म होऊ शकतो.

जर एखादी व्यक्ती तीन मुलांची आई असेल तर तिला सरोगसीद्वारे मूल होऊ नये असा सल्ला दिला जातो. जोपर्यंत आरोग्याचा प्रश्न आहे, सरोगसीद्वारे मुले होण्यात कोणताही धोका नाही. हे अगदी सामान्य गर्भधारणेसारखे आहे.